Altınbaş Üniversitesi’nden Dr. Mahfi Eğilmez, kişi başı geliri hesaplarken sığınmacıları nüfus dışında bıraktığımızı belirterek, bu durumun kişi başı geliri 13.110 dolara yükselttiğini ancak sığınmacıları dahil ederek hesaplandığında bu rakamın 11.000 dolara düştüğünü açıkladı.
Ayrıca, hane halkı tüketim oranının yüzde 12.8 olarak açıklandığını ve bu durumun tüketimin gelirden daha fazla arttığını gösterdiğini belirtti. Dr. Mahfi Eğilmez, mart ayında açıklanan ekonomik göstergeler arasında büyüme oranının ve turizmin olumlu olduğunu vurgulayarak, yüzde 4.5 olarak açıklanan 2023 büyüme oranını olumlu bir gelişme olarak değerlendirdi.
Ayrıca, Türkiye’nin yüzde 67’lik enflasyonla Arjantin ve Lübnan’ın ardından üçüncü sırada yer aldığını belirtti. Prof. Dr. Işın Çelebi ise 4.5’lik büyüme oranının hizmet sektöründeki büyümeden kaynaklandığını vurgulayarak, tarımdaki büyümenin 0.5 ile gelecek için ciddi bir tehlike olduğunu ifade etti.
Eğilmez, Türkiye’nin en son açıklanan yüzde 67’lik enflasyon oranıyla, yüzde 254’lük Arjantin ve yüzde 177’lik Lübnan’dan sonra üçüncü sırada yer aldığını ifade etti.
“ÖNLEM ALAMAZSINIZ”
Enflasyonun artık yapışık hale geldiğini vurgulayan Eğilmez, “Sokaktaki vatandaş, enflasyonla ciddi bir mücadele olmadığını gördüğü için iç tüketimini kısmıyor. Kredi kartı taksit sayıları kısıtlandı, ancak tüketimin önüne geçilemiyor. Eğer maliye politikanız gevşekse ve yarı sıkı bir para politikanız varsa, önlem alamazsınız. Sokaktaki davranışlar da fiyatları artırıyor ve bu kısır döngüden çıkılamıyor” dedi.
“DÜŞÜŞ YAŞADIK”
Geçen yılın tamamında 143 milyar lira olan bütçe açığının, 2024 yılında şimdiden 151 milyar liraya ulaştığını belirten Eğilmez, “Ocak ve Şubat aylarında nakit açığı 405 milyar liraya yükseldi. Bu durum bütçeyi zorluyor. Türkiye’nin 2023’ün ilk üç ayındaki verilerine göre toplam dış borcu 483 milyar dolara ulaştı. 12 aylık dönemde cari açık ise 37.5 milyar dolar seviyesinde, azalıyor. İhracatta 500 milyon dolarlık bir artış gözlemlendi.
2023 Ocak ayına kıyasla ithalatta 7.6 milyar dolarlık bir düşüş yaşandı. Bu düşüşün yaklaşık 4 milyar doları altın ithalatındaki azalmadan kaynaklanıyor. Bu şekilde, cari açığımızda Ocak ayında 7.8 milyar dolarlık bir düşüş yaşadık” şeklinde konuştu.
“FARKLI YÖNTEMLER DENENMELİ”
Enflasyonla mücadelede farklı yaklaşımların denenmesi gerektiğini vurgulayan Eğilmez, en kötü senaryonun enflasyonun kontrol altına alınması olduğunu belirtti. “Merkez Bankası, faiz oranlarını yüzde 45’ten yüzde 75’e birden yükseltebilir.
Bu şekilde sistemi ilk önce sarsarsınız ve ardından geri dönersiniz. Bu, enflasyonun önüne geçmek için önemli bir etki yaratabilir. Bu gibi farklı yöntemlerin denenmesi gerekebilir” şeklinde konuştu.
